Jump to content

Պալարապտղավորներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Պալարապտղավորներ, բույսերի խումբ, որոնց ստորգետնյա ցողունների կամ կողմնային արմատների վրա գոյանում են որպես սնունդ, կեր կամ վերամշական հումք օգտագործվող լցարսրներ։

Պալարապտղավորները առաջացել են հիմնականում արևադարձային երկրներում և պատկանում են տարբեր ընտանիքների։ Կարտոֆիլի (մորմազգիների ընտանիք), գետնախնձորի (բարդածաղկավորներ) պալարները ցողունային ծագում ունեն, այգածաղկինը (պատատուկազգիներ) և հացարմատինը (իշակաթնուկազգիներ)՝ արմատային։

Պալարապտղավորների մեծ մասի պալարներում կուտակվում են գլխավորապես ածխաջրեր՝ օսլայի (կարտոֆիլինը՝ մինչև 19%, այգածաղկինը՝ 24-28%, հացարմատինը՝ 35%) կամ ինուլինի (գետնախնձորինը՝ 12%) գերակշռությամբ, ինչպես նաև սպիտակուց, ճարպ, վիտամիններ։ Բարեխառն գոտու համար կարևորագույն նշանակություն ունի կարտոֆիլը, արևադարձային գոտում՝ այգածաղիկը, հացարմատը։

Պալարապտղավորներ բազմացնում են պալարներով կամ դրանց զարգացած բողբոջներ ունեցող մասերով, ինչպես նաև սերմերով և կտրոններով։ Պալարապտղավորներից ՀՀ-ում մշակում են հիմնականում կարտոֆիլ և գետնախնձոր։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 81